Veel licht moet!

Afgelopen week kreeg ik een korte lift naar een kasteel waar een symposium werd gehouden en gedurende die paar honderd meter hebben we het nog snel gehad over de heilzame invloed van licht op ouderen.

De mevrouw die me de lift gaf is vanuit de Hogeschool Zuyd betrokken bij een project met "dynamische verlichting" op een psycho-geriatrische afdeling van een verpleeghuis. Daar verblijven dementerende mensen.

Het is inmiddels al weer een flink aantal jaren bekend, dat licht DE grote factor is in het dag- en nachtritme van de mens, en in het verlengde daarvan de stemming. Dat laatste is allang bekend: licht helpt bij een winterdepressie.

Kort samengevat komt het erop neer, dat er op het netvlies -naast de bekende staafjes en kegeltjes-, nog een "ontvangertje" actief is. Dat zet, bij voldoende licht, de aanmaak van het slaaphormoon melatonine uit. En regelt daarmee in grote mate het slaap-waakpatroon.

Het probleem met ouderen in het algemeen is, dat hun ogen het licht minder goed binnenlaten (daarom hebben ouderen ook veel meer licht nodig om iets goed te kunnen zien). Het bijverschijnsel is, dat er óók veel meer licht nodig is om de aanmaak van het slaaphormoon uit te zetten. Als mensen, door wat voor omstandigheden ook, veel binnen zitten en in ruimtes waar het niet al te licht is, gaat de aanmaak van slaaphormoon de hele dag op een laag pitje door, wat bijvoorbeeld tot gevolg heeft dat mensen overdag regelmatig indutten, en dan op de "normale" slaaptijden niet zoveel slaap meer hebben.

Dit effect is nog eens extra sterk bij dementerenden.

Moraal van het verhaal: zorg dat ouderen overdag voldoende licht krijgen; maak dus grote ramen en zorg voor veel kunstlicht. Naar buiten moet natuurlijk eigenlijk op de eerste plaats komen.

Bij dynamische verlichting verandert het licht gedurende de dag, net zoals dat ook buitenshuis het geval is. Met een Fins systeem dat werkt via een soort polshorloge dat de bewoners dragen, heeft men het slaap-waakritme van de bewoners kunnen onderzoeken, en wat bleek? Duidelijk positieve effecten!

Het seminar in het kasteel ging overigens over "ouderen en sociale media"